ตั้งเสาเช่นไร เห็นเงาเช่นนั้น ... 1. เราเป็นพ่อแม่ สอนลูกให้กตัญญูเชื่อฟัง ละเว้นจากอบายมุข แต่เรากลับด่าว่าพ่อแม่ของตัวเองให้ลูกเห็น ดื่มสุรายาเมา แล้วจะให้ลูกเลือกทำตามในสิ่งใด? สิ่งที่เราสอนหรือสิ่งที่เราทำ? 2. เราเป็นครูบาอาจารย์ สอนคุณธรรมความดีงามให้ลูกศิษย์ อบรมให้ลูกศิษย์บูชาครู! แต่เรากลับแก่งแย่งเป็นชู้กับลูกเขาผัวเมียใคร? เสื้อผ้าหน้าผมเหมือนคนทำงานสถานเริงรมย์ แล้วจะให้คุณธรรมความดีปลูกฝังในจิตใจของต้นกล้าชีวิตได้อย่างไร? ไฉนสิ่งที่เรารณรงค์กับสิ่งที่เราทำจึงไม่เหมือนกัน? 3. เราเป็นเจ้านาย สอนให้ลูกน้องรักองค์กร เคารพหน้าที่การงาน แต่เรากลับเลือกที่รักมักที่ชัง ประพฤติตนขาดความยุติธรรม องค์กรของเราจะไม่แบ่งเป็นขั้วเป็นก๊กได้อย่างไร? ไฉนสิ่งที่เราเรียกร้องและสิ่งที่เราปฏิบัติจึงไม่เหมือนกัน? 4. เราเป็นผู้ปฏิบัติ สอนให้ผู้คนมีจิตเมตตาละเว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต แต่เรากลับเพิกเฉยและยอมรับอาหารที่ประกอบขึ้นด้วยชีวิตและเลือดเนื้อของสรรพชีวิต คำที่เราสอนกับสิ่งที่เราทำไฉนไม่เหมือนกัน? 5. เราเป็นผู้ฝึกปฏิบัติ ฝึกละ ลด ในอัตตาและตัณหาความอยาก แต่เรากลับติฉินนินทาผู้อื่น ฉกฉวยแก่งแย่ง หรือทำดีเอาหน้า ฝึกบำเพ็ญแต่ไม่ละโลภ โกรธ หลง หนทางข้างหน้า = อสูร! ไฉนสิ่งที่เรียนกับสิ่งที่ทำไม่เหมือนกัน? 6. เราดีใจเมื่อเห็นภาพเจ้าหน้าที่ช่วยหมูที่ถูกน้ำป่าท่วมขัง เราดีใจที่มันรอด แต่เรากลับไม่รู้สึกเช่นนี้กับเนื้อหมูที่อยู่ในตู้เย็น! มันจะต่างอะไรกับหมูพวกนั้น ต่อให้รอดจากน้ำท่วม แต่ก็ไม่รอดจากการถูกฆ่าเพื่อเอาเนื้อมาขายให้พวกเราอยู่ดี! ไฉนจิตเมตตาของเราจึงสว่างเป็นบางครั้งและกลับมืดในบางครา? 7. เรากรีดร้องเมื่อเห็นสิงโตไล่ขย้ำผู้ชมที่พลัดตกไปในบ่อ ชายผู้นั้นเลือดท่วมกายหายใจรวยริน เราต่างก่นด่า "ไอ้สิงโตบ้า ใจม-ึงมันเป็นสัตว์ เลี้ยงไม่เชื่อง ยิงมันเลย อย่าเอามันไว้" แต่เรากลับยินดีขายหมู หมา กา ไก่ วัว ควาย ที่เลี้ยงไว้ ให้เขาเอามันไปฆ่า หรือเราก็ฆ่ามันมาเป็นอาหารโดยไม่สะทกสะท้าน ไฉนเราจึงก่นด่าสัตว์เดรัจฉาน ทั้งๆที่เราก็ไม่ต่างกับมัน? 8. เราอิ่มเอิบเมื่อได้ปล่อยนกปล่อยปลา ดีใจที่มันรอดเพราะเรา! แต่เรากลับไม่คิดว่า มันเป็นอิสระของมันอยู่แล้วในก่อนหน้านั้น หากเราไม่หน้ามืดคิดว่าการปล่อยสัตว์ได้บุญมาก มันจะถูกจับมาใส่กรงให้เราปล่อยทำไม! ตกลงคือบาปหรือบุญ? ..... พิจารณาสักนิด ก่อนที่จะคิดจะทำสิ่งใด เพราะหากเรากลัดกระดุมเม็ดแรกผิด เม็ดต่อๆไป ไม่มีทางที่จะกลัดถูก ดังนั้น ผู้สอน พึงเป็นผู้ปฏิบัติดี ดังคำกล่าวที่ว่า "ตั้งเสาเช่นไร เห็นเงาเช่นนั้น" นุสนธิ์บุคส์

ตั้งเสาเช่นไร เห็นเงาเช่นนั้น
...
1. เราเป็นพ่อแม่ สอนลูกให้กตัญญูเชื่อฟัง ละเว้นจากอบายมุข แต่เรากลับด่าว่าพ่อแม่ของตัวเองให้ลูกเห็น ดื่มสุรายาเมา แล้วจะให้ลูกเลือกทำตามในสิ่งใด? สิ่งที่เราสอนหรือสิ่งที่เราทำ?

2. เราเป็นครูบาอาจารย์ สอนคุณธรรมความดีงามให้ลูกศิษย์ อบรมให้ลูกศิษย์บูชาครู! แต่เรากลับแก่งแย่งเป็นชู้กับลูกเขาผัวเมียใคร? เสื้อผ้าหน้าผมเหมือนคนทำงานสถานเริงรมย์ แล้วจะให้คุณธรรมความดีปลูกฝังในจิตใจของต้นกล้าชีวิตได้อย่างไร? ไฉนสิ่งที่เรารณรงค์กับสิ่งที่เราทำจึงไม่เหมือนกัน?

3. เราเป็นเจ้านาย สอนให้ลูกน้องรักองค์กร เคารพหน้าที่การงาน แต่เรากลับเลือกที่รักมักที่ชัง ประพฤติตนขาดความยุติธรรม องค์กรของเราจะไม่แบ่งเป็นขั้วเป็นก๊กได้อย่างไร? ไฉนสิ่งที่เราเรียกร้องและสิ่งที่เราปฏิบัติจึงไม่เหมือนกัน?

4. เราเป็นผู้ปฏิบัติ สอนให้ผู้คนมีจิตเมตตาละเว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต แต่เรากลับเพิกเฉยและยอมรับอาหารที่ประกอบขึ้นด้วยชีวิตและเลือดเนื้อของสรรพชีวิต คำที่เราสอนกับสิ่งที่เราทำไฉนไม่เหมือนกัน?

5. เราเป็นผู้ฝึกปฏิบัติ ฝึกละ ลด ในอัตตาและตัณหาความอยาก แต่เรากลับติฉินนินทาผู้อื่น ฉกฉวยแก่งแย่ง หรือทำดีเอาหน้า ฝึกบำเพ็ญแต่ไม่ละโลภ โกรธ หลง หนทางข้างหน้า = อสูร! ไฉนสิ่งที่เรียนกับสิ่งที่ทำไม่เหมือนกัน?

6. เราดีใจเมื่อเห็นภาพเจ้าหน้าที่ช่วยหมูที่ถูกน้ำป่าท่วมขัง เราดีใจที่มันรอด แต่เรากลับไม่รู้สึกเช่นนี้กับเนื้อหมูที่อยู่ในตู้เย็น! มันจะต่างอะไรกับหมูพวกนั้น ต่อให้รอดจากน้ำท่วม แต่ก็ไม่รอดจากการถูกฆ่าเพื่อเอาเนื้อมาขายให้พวกเราอยู่ดี! ไฉนจิตเมตตาของเราจึงสว่างเป็นบางครั้งและกลับมืดในบางครา?

7. เรากรีดร้องเมื่อเห็นสิงโตไล่ขย้ำผู้ชมที่พลัดตกไปในบ่อ ชายผู้นั้นเลือดท่วมกายหายใจรวยริน เราต่างก่นด่า "ไอ้สิงโตบ้า ใจม-ึงมันเป็นสัตว์ เลี้ยงไม่เชื่อง ยิงมันเลย อย่าเอามันไว้" แต่เรากลับยินดีขายหมู หมา กา ไก่ วัว ควาย ที่เลี้ยงไว้ ให้เขาเอามันไปฆ่า หรือเราก็ฆ่ามันมาเป็นอาหารโดยไม่สะทกสะท้าน ไฉนเราจึงก่นด่าสัตว์เดรัจฉาน ทั้งๆที่เราก็ไม่ต่างกับมัน?

8. เราอิ่มเอิบเมื่อได้ปล่อยนกปล่อยปลา ดีใจที่มันรอดเพราะเรา! แต่เรากลับไม่คิดว่า มันเป็นอิสระของมันอยู่แล้วในก่อนหน้านั้น หากเราไม่หน้ามืดคิดว่าการปล่อยสัตว์ได้บุญมาก มันจะถูกจับมาใส่กรงให้เราปล่อยทำไม! ตกลงคือบาปหรือบุญ?

.....

พิจารณาสักนิด ก่อนที่จะคิดจะทำสิ่งใด
เพราะหากเรากลัดกระดุมเม็ดแรกผิด เม็ดต่อๆไป ไม่มีทางที่จะกลัดถูก
ดังนั้น ผู้สอน พึงเป็นผู้ปฏิบัติดี ดังคำกล่าวที่ว่า "ตั้งเสาเช่นไร เห็นเงาเช่นนั้น"

นุสนธิ์บุคส์